ШИНЭ ХӨГШИН КРЫМ
Нүүлгэн шилжүүлэлт эхлүүлсэн он: 2016-2019
Бүтээн байгуулалт эхлүүлэх он: 2020
Алтан орд улстай холбогдох нь: Алтан Орд улсын бүрэлдхүүн Ил Орд
Дэлхийн нийслэл болох нь: Дөрөвдөгчийн дахин сэргэн мандалтын Ил Ордын Дэлхийн шинэ Нийслэл.
Хотын түүхэн үүрэг: Шинэ хөгшин Крым хот нь Дэлхий дахинд төв Азийн монголчуудын суурин Соёл иргэншлийн анхны түүхийг зөвхөн Дөрөвдөгчийн эринд эхэлсэн болохыг таниулах үүрэгтэй.
Хотын стратегийн үүрэг, зориулалт: Загасны эрин дуусч, Дөрөвдөгчийн газарт дахин Хүн төрлөхтний сэргэн мандалтыг эхлүүлнэ, дорнын алтан язгуур.
Гео-экологийн ач холбогдол: Дэлхийн цацдасын хөгжлийн Дөрөвдөгчийн эрин эхэлсэн Газарзүйн байрлалын шинэ хөгшин Крым хот Дэлхий дахинд Дөрөвдөгчийн эриний сэргэн мандалтыг эхлүүлнэ.
Соёл, нийгмийн ач холбогдол: шинэ хөгшин Крым хот нь 21-р зуунд алтан Бумбын эринг эхлүүлэхдээ Дөрөвдөгчийн эринд хэрхэн хүн төрлөхтний дахин сэргэн мандалт эхэлсэн Газарзүйн байрлалыг цоо шинээр анх удаа таниулна. Мөн Ойрд эхтэй Өндөр гэгээн Занабазарын бүтээсэн алтан язгуурын Алтан бурхад оршихуйг цэнгэг усны ундаргаар таниулна. Түүнчлэн түвдийн далай ламын залбирлын “дээдийн дээд орон” мөн “оройн дээд оронг” оршихуйн Газарзүйн байрлалыг таниулна. Дэлхий дахинд Майдар бурханы залралтыг эхлүүлэх Газарзүйн байрлалыг таниулна.
Байршил: Дөрөвдөгчийн эрин эхэлсэн анхны нутаг,
Хотын бүтэц, архитектур: эртний Грек-Ромын архитектур төлөвлөлтэй Ахрадын болон Ахейн Соёлын баганат шинэ хөгшин Сарай хот 12 дэд хотыг өөрт дагалдуулна.
Ирээдүйн хөгжил, төлөвлөлт: эртний Ай Ханум хотыг оролцуулан 9 дагуул хот дагалдана.
Талбайн хэмжээ: 25 км х 25 км, 625 км кв
Бат хааны Алтан орд улсын бүрэлдхүүн Ил Ордын нутагт эртний төв Азийн Архадын Соёлоор Хүн төрлөхтний шинэ сэргэн мандалтыг анхны Их тэсрэлтийн дөрөв дэх үеийг эхлүүлдэг . Ил Ордын нутаг эртнээс эртний Грекийн түүхэн боолчилж үл болох чөлөөт хүний нутаг гэж алдаршжээ. Алтан бурхад, Майдар бурхан байнга оршин байдаг нутаг.
Нүүлгэх шалтгаан: Загасны эрин дуусч, Алтан Бумбын эринд Крымийн хойгийн Хар Даага уулнаас төв Азийн Хара Унага ууланд буцсан
Нүүлгэлтийн маршрут: Крымийн хойгийн хөх бэлтэй Хар Даага уулын баруун хойт бэлээс Алтан-хөхийн уулны Наран ургах бэлд
ХУУЧИН ХӨГШИН КРЫМ
Баригдсан он: эртний Грекийн МЭӨ IV зуун
Засаглал: Алтан Ордын бүх цэргийн жанжин, Зүчи хааны удмынхны хүргэн Мамайн Засаглал
Байршлын онцлог: Дэлхийн царцдасын хөгжлийн Дөрөвдөгчийн эрин үргэлжилсэн Крымийн хойгт оршдог
Хотын түүхэн үүрэг: Төв Азийн монголчуудын Хөх бэлтэй Хара Даага уул ба Алтан Тал хоёрын нэгдмэл оршихуйн Тусгаар тогтнолын бэлэгдэл нь Байгалийн хэрмэн өндөрлөгт гадаад далайн ус орохгүй байх бэлэгдлийг хөгшин Крым хотын нэр баталгаажуулахдаа Крымийн хойгийн нэр болон үлджээ.
Хотын стратегийн үүрэг, зориулалт: Хөгшин Крым хот нь Орос орны Үүдэн хот. Тийм ч учраас хөгшин Крым хотын хаан Мамайн охины удам нь тухайн үед хөгшин Крым хотод Оросын консул байсан Захар Романовичийн хөвүүнтэй гэрлэж, тэдний хөвүүн И-Ван грозный нь Оросын эзэнт гүрэнг үүсгэн байгуулжээ. Гэтэл хожуу түүхэнд Крымийн хойгийг 1954 онд УССР-т нэгтгэсэн, нэгэн жараны дараа 2014 онд ОХУ нь Крымийн Тусгаар байдлыг сэргээж ОХУ-ын Төрийн хамгаалтанд авчээ. Үүгээр ОХУ нь эдүгэ цагт Бумбын эринд шилжих шилжилтийн баталгаагаа бий болгож чаджээ.
Гео-экологийн ач холбогдол: Крымийн хойг нь Евразид Дөрөвдөгчийн эрин үргэлжилсэн Газарзүйн байрлалын Хара Даага уулын системд оршдог. Крымийн хойг нь Евразийг холбосон Дөрөвдөгчийн газрын чухал холбоос болдог.
Соёл, нийгмийн ач холбогдол: Крымийн хойгт Ольга княгина Христийн шашин орсон түүх нь зүүн Европийн орнуудын хувьд Ахан дүүсийн сургаальд нэгдсэн, амьд Ёс зүйд нэгдсэн мөн үнэн алдартний сургаалийн томоохон төв Крымийн хойг байсанг баталдаг. Түүний дотор хөгшин Крымд Исламын шашны томоохон төв байж, хүн төрлөхтний түүхэнд Ил Орд улсын нутагт амьд Ёс зүйд сургахад чухал үүрэг гүйцэтгэжээ. Түүнчлэн хөгшин Крым хотод монгол хатаны байгуулсан Исламын шашны сургууль байлаа.
Байршил: Дэлхийн царцдасын хөгжлийн Дөрөвдөгчийн эрин үргэлжилсэн нутаг, Крымийн хойгт хуучин “хөгшин” Крым оршдог.
Өнгөрсөн түүхэн хуучин хөгшин Крым хотыг “Эский Къырым” хот гэж нэрлэж байжээ. Эский Къырым хот нь төв Азийн нүүдэлчин Монголчуудын эсгий Орд улсын эртний Нийслэл байжээ. Хөгшин Крым нь Хара Даага уулын баруун хойд бэлд Европийн болон Орос орны шинэ түүхийг эхлүүлэх алтан үүдэн хот юм. Хөгшин Крым хот нь баруун зүгт Балтийн тэнгисийн ай савынхныг захирах, өмнө зүгийн Османы тэнгисийн ай савынхныг захирах үүрэг өнгөрсөн түүхэн гүйцэтгэжээ. Үүгээр, зөвхөн Бат хааны Алтан Ордын улсын түүхэнд Чингис хааны хойчис суурин Соёл иргэншилд шилжсэн юм. Бат хаанаас өмнөх бүх үеийн хаан нь эсгийн Орд Өргөө Соёлоор нүүдлэн амьдарч эсгий Орд оршихуйн соёлыг тээж амьдарчээ. Дэлхий дахинд Ил Ордын Исламын сургууль нээх, ил газарт хөх бэлтэй Хар Даага уулыг хамгаалах үүргийг Хөгшин Крым хот гүйцэтгэжээ.
